Προφορά: Πόσο σημαντική είναι στην ξένη γλώσσα;

Πόσο σημαντικό είναι να έχουμε προφορά σε μια ξένη γλώσσα;

Από την πρώτη μας προσπάθεια να μάθουμε την αλφάβητο μιας ξένης γλώσσας, αντιλαμβανόμαστε μια σχετική δυσκολία να επαναλάβουμε τους ήχους της. Ανάλογα τη γλώσσα καθώς και την πολιτιστική ή γεωγραφική μας επαφή μαζί της, αυτή η προσπάθεια γίνεται μεγαλύτερη ή μικρότερη. Όπως είναι φυσικ, όσο περισσότερα μαθάινουμε, τόσο καταλαβαίνουμε τη φωνητική της νέας γλώσσας. Σταδιακά, λοιπόν, οδηγούμαστε σε μια πιο ομαλή επανάληψη των ήχων της και των σύνθετων λεξιλογικών συνδυασμών της.  

Παρόλα αυτά, πόσο σημαντικό είναι, στην πραγματικότητα, για έναν ομιλητή μιας ξένης γλώσσας να αποκτήσει την πολυπόθητη προφορά ώστε να θεωρείται πλέον άριστος ομιλητής της;

Μάλλον, όχι και τόσο σημαντικό…

Πριν ξεκινήσουμε, καλό θα ήταν να κάνουμε μια διάκριση μεταξύ προφοράς και  εκφοράς.

• Τι είναι η εκφορά;

Η εκφορά αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο προφέρουμε τους ήχους μιας λέξης. Για να αλλάξουμε τους ήχους που παράγουμς, χρρησιμοποιούμε τους μυς του στόματός μας, της γλώσσας μας και των χειλιών μας για να ελέγξουμε το σχήμα του στόματός μας καθώς και τη ροή του αέρα. Όταν μπορούμε να ελέγξουμε αυτά τα δύο εύκολα, τότε η εκφορά του λόγου μας γίνεται πιο ξεκάθαρη και κατανοητή. 

Είναι αλήθεια ότι ομιλητές διαφορετικών γλωσσών, έχουν την τάση να αναπτύσσουν διαφορετικούς μυς του στόματός τους. Όταν μαθαίνουμε μια νέα γλώσσα, οι συγκεκριμένοι μυς μας μπορεί να μην είναι εξίσου καλά αναπτυγμένοι, άρα χρειάζεται να εξασκηθούμε περισσότερο. Όσο περισσότερο εξασκούμαστε, τόσο η εκφορά μας θα βελτιώνεται.

Πέρα από την καλή άρθρωση των φωνηέντων και των συμφώνων, η σωστή εκφορά, περιλαμβάνει, επίσης:

• Τονισμός λέξεων ( δίνουμε έμφαση σε μια συγκεκριμένη συλλαβή ή σε μια συγκεκριμένη λέξη) 
• Τονισμός πρότασης ( δίνουμε έμφαση σε συγκεκριμένες λέξεις μιας πρότασης)
• Σύνδεση (ο τρόπος ένωσης συγκεκριμένων λέξεων) 
• Επιτονισμός (η άνοδος και κάθοδος της έντασης της φωνής μας όταν μιλάμε)  

• Τι είναι η προφορά? 

Η προφορά είναι ο τρόπος που μιλάμε μια γλώσσα. Επομένως, είναι αδιανόητο ότι κάποιος μπορεί να μιλήσει χωρίς κάποιου είδους προφορά.

Η προφορά μας καθορίζεται από τον τρόπο, τον τόπο και το χρόνο κατά τον οποίο μαθαίνουμε μια συγκεκριμένη γλώσσα. Συνήθως, οι άνθρωποι δεν έχουν μια συγκεκριμένη προφορά που δεν αλλάζει ποτέ. Το αντίθετο. Η προφορά , αλλάζει ανάλογα με τις εμπειρίες μας. Όλοι μας, μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο που μιλάμε, και αυτό συμβαίνει, είτε συνειδητά , είτε ασυνείδητα. Οι περισσότεροι άνθρωποι, αλλάζουν την προφορά που έχουν σύμφωνα με το συνομιλητή τους, εντελώς υποσυνείδητα. Τέλος, οι περισσότεροι ομιλητές έχουν την τάση να διαφοροποιούν την προφορά τους, με το πέρασμα του χρόνου. Αυτό συμβαίνει καθώς αλλάζει η συχνότητα επικοινωνίας τους με τους ομιλητές της άλλης γλώσσας καθώς και την προφορά με την οποία έρχονται συχνότερα σε επαφή.   

Η προφορά μας, μπορεί να μας συνδέει με ανθρώπους οι οποίοι κατάγονται από ένα συγκεκριμένο μέρος ( στην αγγλική γλώσσα, για παράδειγμα, από τις Η.Π.Α., την Αγγλία ή άλλες αγγλόφωνες χώρες). Επίσης, η προφορά μας μπορει να “προδώσει” ότι δεν είμαστε φυσικοί ομιλητές αυτής της γλώσσας. Είναι ξεκάθαρο, λοιπόν, ότι η προφορά μας προσφέρει αρκετές πληροφορίες για μας τους ίδιους.  

 Όλες οι γλώσσες του κόσμου μιλιούνται με διαφορετικές προφορές. Ακόμα και άνθρωποι που γεννήθηκαν στο ίδιο μέρος ή στην ίδια χώρα, έχουν διαφορετικές προφορές που κατηγοριοποιούνται ως διάλεκτοι.

Όπως η γλώσσα αλλάζει μέσα στο χρόνο, το ίδιο συμβαίνει και με τις διαλέκτους.

• Πόσο σημαντικό είναι άραγε το να έχουμε προφορά στην ξένη γλώσσα;  Μάλλον, σχεδόν καθόλου!

Η ποιότητα της οποιαδήποτε γλώσσας που μιλάμε δεν συνδέεται καθόλου με την προέλευση της προφοράς μας. Δεν υπάρχει “καλή” ή “κακή” προφορά. Ουσιαστικά, ο τρόπος με τον οποίο εκφέρουμε τον λόγο με τον τρόπο που προφέρουμε, αναμειγνύονται μέσα στη διάλεκτο με την οποία μιλάμε. Αυτό περιλαμβάνει τόσο ποιες αποφασίζουμε να χρησιμοποιήσουμε για να περιγράψουμε κάτι  λέξεις επιλέγουμε να χρησιμοποιήσουμε όταν μιλάμε καθώς και το πώς τις προφέρουμε.

Για παράδειγμα, στην αγγλική γλώσσα, ένας. Βρετανός και ένας Αμερικανός ομιλητής θα προφέρουν διαφορετικά τη λέξη “apple”.  Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτός με τη Βρετανική προφορά είναι σωστός  ενώ αυτός με την Αμερικανική προφορά λάθος, ή αντίστροφα. Και οι δύο είναι σωστοί, απλά μιλούν με διαφορετική προφορά.

Εάν μαθαίνετε μια ξένη γλώσσα, ο καλύτερος τρόπος για να εξασκήσετε την προφορά σας είναι να με τη βοήθεια ενός δασκάλου που είναι φυσικός της ομιλητής, ή μέσω της επικοινωνίας με ομιλητές αυτής της γλώσσας ( αυτή τη στιγμή, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν μια εξαιρετική ευκαιρία για κάτι τέτοιο). Παράλληλα, μπορείτε να αυξήσετε την επαφή σας με αυτή τη γλώσσα, ακούγοντας podcast, βλέποντας ταινίες, ακούγοντας μουσική, διαβάζοντας βιβλία, κ.α. 

Αν και η εκφορά με την προφορά φαίνεται ότι αποτελούν μια συνισταμένη, καλό θα ήταν κάθε νέος ομιλητής, να εξασκεί τη σωστή εκφορά καθώς αυτό θα οδηγήσει σε καλή επικοινωνία στη γλώσσα. Η σωστή εκφορά του λόγου θα μας προσφέρει περισσότερες πιθανότητες απόκτησης ευχέρειας στη γλώσσα. Αργότερα, σίγουρα θα οδηγήσει σε καλύτερη προφορά, επίσης.  

Ακόμα και αν στον κόσμο της εκπαίδευσης, δεν υπάρχει περιθώριο αρνητικής κριτικής, πολλοί ομιλητές κρίνονται για την προφορά τους στην ξένη γλώσσα. Κάτι τέτοιο, όμως δεν πρέπει με τίποτα να μας αποθαρρύνει στην προσπάθεια μας να μάθουμε και να βελτιωνόμαστε.

Μια μικρή υπενθύμιση: Οποιοσδήποτε φυσικός ομιλητής μιας γλώσσας θα αισθανθεί τυχερός που προσπαθείτε να επικοινωνήσετε στη γλώσσα του και είναι σίγουρο ότι, όχι μόνο δεν θα σας κρίνει, αλλά θα σας βοηθήσει κιόλας να βελτιωθείτε!

*Καθώς μεταφραστικά, οι όροι accent και pronunciation, αποδίδονται το ίδιο (ως προφορά), στο παρόν άρθρο, έγινε σκόπιμα η απόδοση του όρου pronunciato ως εκφορά του λόγου (τρόπος άρθρωσης των ήχων στη γλώσσα).