Πώς θα βρω την ακριβή μετάφραση για αυτό που προσπαθώ να πω στην ξένη γλώσσα; Η ερώτηση που μας ρίχνει στο απέραντο κενό άγχους και πανικού. Όσο μεγαλύτερη η παύση πριν απαντήσουμε τόσο περισσότερο βυθιζόμαστε στο χάσμα της άγνοιας. Αν δεν μπορέσουμε κιόλας να απαντήσουμε; Πάει, αυτό ήταν, είμαστε άχρηστοι και δεν ξέρουμε τίποτα. Τζάμπα τόσο διάβασμα!
Σαν καλοί μαθητές, λοιπόν τι κάνουμε; Πρώτα μεταφράζουμε λέξη προς λέξη, αμέσως μετά φράση-φράση, πρόταση –πρόταση και φτάνουμε να μεταφράζουμε κατά λέξη ολόκληρες παραγράφους. Πόσο περήφανοι αισθανόμαστε για τον εαυτό μας! Νιώθουμε ότι μ’ αυτόν τον τρόπο ξέρουμε όλες τις λέξεις και καταλαβαίνουμε όλο το νόημα.
Να πούμε όμως την αλήθεια; Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, η εμμονή να μεταφράζουμε λέξη προς λέξη από και προς τη μητρική μας γλώσσα, όχι μόνο δεν θα μας οδηγήσει έξω από το λαβύρινθο αλλά θα μας πάει ακόμα πιο βαθιά.
Υπάρχουν, όμως κάποια χρήσιμα tips που θα μας βοηθήσουν να αποφεύγουμε την κατά λέξη μετάφραση.
- «Προτιμάτε μαρμελάδα ή μέλι στο ψωμί σας;»
Από την πρώτη στιγμή που ξεκινάμε να μαθαίνουμε μία γλώσσα, πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι θα έρθουμε σε επαφή με μια διαφορετική κουλτούρα και έκφραση της πραγματικότητας. Άλλωστε, η κάθε γλώσσα εκφράζει την καθημερινότητα, όπως τη βιώνει ο πληθυσμός της. Πολύ συχνά, μάλιστα, οι λαοί εκφράζουν με εντελώς διαφορετικό τρόπο τα ίδια πράγματα.
Κάτι τέτοιο, σημαίνει, πως ακόμα και αν βρούμε την αντίστοιχη λέξη στη ξένη γλώσσα από τη μητρική μας, είτε από τη μητρική μας προς την ξένη, το αποτέλεσμα που θα έχουμε, δημιουργώντας τη φράση, θα μας αφήνει σίγουρα ανικανοποίητους.
Για παράδειγμα, αν δεν ξέρουμε τις συνήθειες των Αμερικανών στο πρωινό τους, δεν χρειάζεται καθόλου να αγχωνόμαστε για να βρούμε τη μετάφραση της λέξης “peanut butter”, αρκεί να μπορούμε να καταλάβουμε ότι είναι μια απολαυστική λιχουδιά που την απλώνουμε το πρωί στο ψωμί μας. Αυτό μόνο φτάνει!
- Η τεχνολογία είναι σύμμαχός μας!
Ακόμα ένας πρακτικός και χρήσιμος τρόπος για να αποφεύγουμε την κατά λέξη μετάφραση, είναι να αλλάξουμε τη γλώσσα στην οποία βρίσκονται οι ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Να αφαιρέσουμε τη μητρική μας γλώσσα και να βάλουμε τη γλώσσα-στόχο μας. Ας ξεκινήσουμε από το κινητό μας, τον υπολογιστή μας ή το τάμπλετ μας, όπως και κάθε άλλη ηλεκτρονική συσκευή που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας.
Τις περισσότερες λέξεις που θα βλέπουμε στην ξένη γλώσσα, είναι σίγουρο ότι θα τις έχουμε μάθει ήδη καθώς πρόκειται για απλές καθημερινές λέξεις. Όσον αφορά τις υπόλοιπες, θα είναι απλό να μαντέψουμε τη σημασία τους από τα σύμβολά τους και τις λειτουργίες που διεξάγουν. Μ’ αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο μαθαίνουμε πολύ περισσότερες λέξεις στη νέα γλώσσα αλλά μπορούμε επίσης να μάθουμε φράσεις-κλειδιά όπως ακριβώς χρησιμοποιούνται σ’ αυτή τη γλώσσα, χωρίς να προσπαθούμε εμείς να τις σχηματίσουμε, μεταφράζοντας λέξη προς λέξη και μετά ενώνοντάς τες.
Και αυτό μας οδηγεί στον…
- Μαγικό Κόσμο των Collocations!
Η δομή, η γραμματική και ο συνδυασμός λέξεων στην ξένη γλώσσα πιθανά να ΜΗΝ είναι ο ίδιος ή όμοιος με αυτόν της μητρικής μας γλώσσας. Τις περισσότερες φορές, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν είναι. Αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε κατά τη διάρκεια της εκμάθησης.
Η κατά λέξη μετάφραση θα οδηγήσει σίγουρα σε φαινομενικά ελαφρά, αλλά όχι αμελητέα λάθη, από ένα Έλληνα μαθητή, που για παράδειγμα, θα πει στα αγγλικά “take a decision” αντί για “make a decision”. Ενώ, λοιπόν, ένα τέτοιου είδους λάθος δεν εμποδίζει το νόημα, σίγουρα θα μπλοκάρει την ευχέρεια και την σωστή γνώση της νέας γλώσσας.
Ας έχουμε έτοιμους τους μαρκαδόρους μας και ας υπογραμμίσουμε κάθε φράση που εκφράζεται με αυτούσιο τρόπο στη νέα γλώσσα. Το μυαλό μας, σίγουρα θα το συγκρατήσει και θα αποφύγει να κάνει μετάφραση καθώς κάτι τέτοιο δεν θα είναι απαραίτητο.
- Πάμε για διάβασμα!
Ας αναζητήσουμε παντού τη νέα γλώσσα που μαθαίνουμε. Αν είμαστε τυχεροί και είναι μια γλώσσα που εμφανίζεται συχνά στη ζωή μας, τότε υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να τη βρίσκουμε μπροστά μας, σε μενού εστιατορίων, σε εγχειρίδια ηλεκτρονικών συσκευών, πινακίδες και σε ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο. Αν δεν είναι μια συνηθισμένη γλώσσα, θα χρειαστεί να μπούμε στη διαδικασία να την αναζητήσουμε λίγο περισσότερο, αλλά και πάλι θα έχουμε αποτέλεσμα. Είναι σίγουρο ότι πέρα από το Διαδίκτυο, που είναι η άμεση πηγή μας, θα βρούμε περιοδικά, βιβλία και μουσική ακόμα και στην πιο σπάνια γλώσσα.
Το κλειδί της επιτυχίας εδώ, είναι να αναζητήσουμε κείμενα που θα μας άρεσε να διαβάσουμε ούτως ή άλλως επειδή μιλάνε για τα χόμπι μας, ή να επιλέξουμε μικρά βιβλία με το είδος λογοτεχνίας που μας αρέσει και τέλος, να μην ξεχνάμε να διαβάζουμε τους στίχους των τραγουδιών που ακούμε σ’ αυτή τη γλώσσα.
Το ποσοστό των πραγμάτων που καταλαβαίνουμε, σίγουρα θα ξεκινήσει από πολύ χαμηλό, αλλά πιστέψτε με, θα συνεχίσει να αυξάνεται με πολύ γρήγορο ρυθμό. Απλά μην τα παρατάτε! αποθαρρύνεστε! Κανένας μαθητής μιας ξένης γλώσσας δεν καταλαβαίνει τα πάντα από την αρχή! Αποδεχτείτε αυτό το συναίσθημα και συνεχίστε να προσπαθείτε, όπως και να ’χει! Η έμφυτη ανάγκη να μεταφράζουμε θα εξαφανιστεί σιγά σιγά…